Kargalar: Zekânın, Uyumun ve Sosyal Bağların Kuşları

 

Kargalar, kargagiller (Corvidae) familyasına ait, dünya genelinde yaygın olarak bulunan zeki kuşlardır. Siyah tüyleri, güçlü gagaları ve keskin zekâlarıyla tanınırlar. Kargalar, sadece şehirlerde değil, ormanlarda, kırsal alanlarda ve hatta dağlarda bile yaşayabilirler. Bu uyum yetenekleri, onları doğanın en başarılı kuş türlerinden biri yapar.

Kargaların Çeşitliliği

Kargagiller familyası, 120'den fazla türü içerir. En bilinenleri arasında şunlar bulunur:

Florya (Chloris chloris) İspinozu

 Florya (Chloris chloris), ispinozgiller (Fringillidae) familyasına ait, ötücü kuşlar takımından, Avrupa, Kuzey Afrika ve Batı Asya'da geniş bir yayılım gösteren, sevilen bir kuş türüdür. Türkiye'de de Doğu Anadolu Bölgesi hariç hemen her yerde üremekte ve kış aylarında göç sırasında sıkça görülmektedir. Halk arasında "yeşil ispinoz" olarak da anılan floryalar, özellikle sarı-yeşil renkleri ve melodik ötüşleriyle dikkat çekerler.

Fiziksel Özellikleri:

Floryalar, yaklaşık 14 cm uzunluğunda, tıknaz yapılı kuşlardır. Erkek ve dişi bireyler arasında belirgin renk farklılıkları bulunur (eşeysel dimorfizm). Erkek floryaların tüyleri genel olarak zeytin yeşili tonlarındadır. Baş, omuz, sırt ve kuyruk sokumu zeytin yeşili iken, karın bölgesi ve kuyruk altı sarımsı yeşildir. Kanatlarında sarı-gri ve gri renkler hakimdir ve özellikle uçuş sırasında belirginleşen parlak sarı kanat ve kuyruk kenarları bulunur. Bu sarı kanat paneli, floryaları diğer ispinoz türlerinden ayırmada önemli bir özelliktir. Gagaları kalın, konik ve açık pembe renklidir.

Dişi floryalar ise erkeklere göre daha soluk renklidir. Tüyleri daha çok grimsi yeşil ve kahverengi tonlarındadır. Kanat ve kuyruklarındaki sarı renkler de erkeklere göre daha az belirgindir. Genç floryalar da dişilere benzer renklere sahiptir.

Davranış ve Yaşam Alanı:

 

Dağ ispinozu (Fringilla montifringilla)

Dağ ispinozu (Fringilla montifringilla), ispinozgiller (Fringillidae) familyasına ait bir kuş türüdür ve genellikle Avrasya'nın kuzey bölgelerinde yaygın olarak bulunur. Göçmen bir kuş türü olan dağ ispinozu, kış aylarında daha sıcak bölgelere göç eder ve genellikle açık alanlar, ormanlık bölgeler ve tarım arazilerinde görülür.

Tanım ve Morfolojik Özellikler

Dağ ispinozunun uzunluğu 14-16 cm, kanat açıklığı ise 25-28 cm arasında değişir. Erkeğin üreme dönemindeki tüyleri parlak siyah ve turuncu renklerle dikkat çekerken, dişiler ve genç bireyler daha soluk renklere sahiptir. Göğüs ve omuz bölgelerinde turuncu renkler belirgindir. Gaga kısa ve konik yapıda olup tohum kırmaya uygundur.

Habitat ve Dağılım

Güvercinler: Doğanın Zarif Kanatlıları

 Güvercinler, tarihin derinliklerinden günümüze kadar insanlarla birlikte yaşamış zarif ve dayanıklı kuşlardır. Bilimsel adıyla Columbidae ailesine mensup olan güvercinler, dünya genelinde yaklaşık 300 farklı türe sahiptir. Bu kuşlar, estetik görünümleri, duygusal zekâları ve olağanüstü yön bulma yetenekleri ile doğanın en dikkat çekici canlıları arasında yer alır.

Tarihsel Yolculuk: İnsan ve Güvercin İlişkisi

Güvercinlerin tarihi, insanlık tarihi kadar eskiye dayanır. İlk evcilleştirilen hayvanlardan biri olan güvercinler, Mezopotamya, Antik Mısır ve Roma İmparatorluğu gibi medeniyetlerde önemli bir yere sahipti. Haberleşme amacıyla kullanılan posta güvercinleri, özellikle savaş dönemlerinde hayati bir görev üstlenmiştir. II. Dünya Savaşı sırasında birçok hayat kurtaran güvercin, kahramanlıkları nedeniyle ödüllendirilmiştir.

Benzersiz Özellikleri

Zebra İspinozu (Hint Bülbülü)

Arap beslemeyi bıraktım, hiç güvercinim kalmadı. Artık kafes kuşu besliyorum. Hint bülbülü diyorlar halk dilinde, asıl adı Zebra İspinozu... Kafes kuşçuluğunun ilk basamağı bu kuşlar... 

Son Araplarımı Lüleburgaz'dan Erdal kardeşime hediye etmiştim. O da sağ olsun bizi unutmamış, sosyal medya hesabında adımızdan bahsederek bizi onurlandırdı. Kendisine başarılar diliyorum. 

Zebra İspinozları, kafes kuşçuluğunun ilk basamağı... Bakımı ve üretimi zor değil (Kolay demiyorum, çünkü kolay değil) ya da en az zor olan cinsi. Bir kafes, bir yemlik, bir suluk, bir tünek v.s. v.s. ile başlanıyor zebra ispinozu beslemeye. 

Sonra, gelsin yumurtalar yavrular... Şaka şaka... O kadar da kolay değil hani. Ama çok zor da değil. En güzel tarafı temizliği. Saatlerce güvercin boku temizlemekle uğraşmak yerine ufak bir süpürge ile 5 dakikada her yer tertemiz oluveriyor. Öyle kanarya bülbül gibi zır zır ötmüyorlar da. Cik vik yapıyorlar ama rahatsız edecek kadar değil. Herkese tavsiye ederim.

At Sineği

Diptera familyasından gelen at sineği Türkiye'de 164 türü ile ulaşabildikleri tüm tüylü ve kanatlı hayvanların düşmanı kan emici bir asalak sinek. At sineği, güvercinlerimiz için sürekli mücadele etmemizi gerektiren, daimi bir düşmandır.

Hippobosca Equina veya Pseudolynchia Canariensis bilimsel adı ile tanılan at sinekleri özellikle taşıdıkları parazitler ve mikroplar ile güvercinlerimize zarar verirler. Haemoproteus hastalığının taşıyıcısı ve bulaştırıcısı at sinekleridir. Salmalarımızda, güvercinlerimizi uçurduğumuzda yanlarına yaklaşan yabani güvercin, serçe gibi kuşlardan güvercinlerimize geçen at sinekleri, daha sonra da kümeslerimizin içine kadar grip kuşlarımızı hasta ediyor, huzursuz ediyorlar. 

At sineği bir tane güvercinimize dahi musallat olsa, hızla üreyerek diğer tüm güvercinlerimize bulaşıyor, huzurumuzu kaçırıyorlar. Bir çok hastalık için sebep teşkil eden at sineği ile mücadele için bilimsel ilaçlara başvurmak zorunda kalmadan önce yapabileceğimiz bazı kolay işlemler var. Bunlardan ilki güvercinlerimizin her banyo suyuna sirke (elma sirkesi) eklemek. Elma sirkesi güvercinlerimizin tüyleri arasına sızmaya çalışan bir çok bit, pire gibi asalaklardan koruduğu gibi at sineği de sirkeyi hiç sevmez ve sirkeli su ile düzenli banyo yapan güvercine yaklaşmaz. 

Eğer kümesimize ve kuşlarımıza at sineği musallat olmuşsa yapılacak şey ilk önce kümesi boşaltarak güzelce temizlemek ve BLOTİC ile dezenfekte etmek. Daha sonra bir kapak BLOTİC ile yaklaşık 15-20 litrelik bir kovada çözelti hazırlayarak güvercinlerimizi sadece kafaları dışarıda kalacak şekilde çözeltili suyun içinde 10'ar saniye kadar tutup temizleyip dezenfekte ettiğimiz kümesimize salıyoruz. Blotic, kuşların gözlerine ve gagalarına bulaştırılmamalıdır. Bu işlemi yaz aylarında ayda bir kış aylarında da 3 ayda bir yapmanız yeterlidir. Blotic, bütün veteriner ilacı satan yerlerde kolaylıkla bulunabilir bir ilaçtır. 

BLOTİC uygularken ve daha sonrasında havalandırmaya çok dikkat edilmesi gerekiyor. Blotic satın alacağınız yerler sadece veteriner ilaçları satan yerler olmalıdır. Blotic çözeltiyi suya karıştırırken önerilen miktara kesinlikle uyulmasını öneririm. Çok etkili bir ilaç. Blotic satın aldıktan ve kullandıktan sonra ağzını sıkı sıkı kapatarak serin bir yerde saklayınız.

Kümes Temizliği

Kümes temizliği, Güvercinlerimizi barındırdığımız kümes ve salmalarımızın temiz olması onların sağlığı ve üreme periyodunun devamı için çok önemlidir. Kümes temizliği, ihmale gelmeyen gelmeyecek olan bir işlemdir. Güvercinlerimizin mutluluğu, huzuru ve sağlığı düzenli kümes temizliği ile garanti altına alınabilir.

Kümes temizliği için belirli zamanlar ayırmalı, bu düzene sadık kalınmalıdır. Zira güvercinlerimiz sürekli olarak pislemekte, tüy dökmekte dolayısıyla kümesi kirletmeye devam etmekteler. Kümesimizin havadar olmasına dikkat etmeli fakat cereyana maruz bırakmamalıyız. Mümkünse kümeslerimizin kapılarını ve havalandırma pencerelerini kuzey cepheye yapmamalıyız. Havalandırma pencereleri önüne kümes içi direk rüzgara maruz kalmayacak şekilde rüzgarı kıracak düzenekler koyulması uygundur. Kümes temizliği günlük, haftalık ve aylık olmak üzere sınıflandırılarak günlük temizlikte ayrı, haftalık ve aylık temizlikte ayrı işlemler uygulanmalıdır. En az 2 ayda bir kümes tamamen boşaltılarak kuvvetli bir dezenfektan (NEGUVON TOZ, RİN TOZU ve ya BLOTİC) ile güzelce temizlenip havalandırılmalı, en az 6 ayda bir de badana kireç yapılmalıdır. 

Kümes temizliği yapılırken güvercinlerimizin özel eşyalarını da güzelce

temizlemeli, dezenfekte etmeliyiz. Yemlik, suluk ve folluk gibi malzemeleri temizlik esnasında içinde çamaşır suyu bulunan bir kabın içine atarak bir süre bekletmek ve kaba kir ve pisliklerden arındırmak yeterli olacaktır.

Kümeslerimizi aşırı nemden korumak için yuvalıklardaki cıvık pislikleri günlük olarak almakta fayda var. Özellikle yavruların follukta kaldığı dönemlerde yuvalıklar hızla pislenmekte, koku ve nem hem kümes hem de yavrulara zarar vermekte. Aynı zamanda sinekler için de cazip olan bu yavru dönemi daha dikkatli ve titiz olunması gerekmektedir.